Üst Yönetim
Üst yönetim, bir kuruluşu en üst seviyede sevk ve idare eden kişi veya kişileri ifade eder. (TS EN ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemleri – Temel Esaslar, Terimler ve Tarifler)
Üst yönetim, bir kuruluşun kaynaklarını, yetkisini ve karar verme gücünü elinde tutan ve kuruluş içinde meydana gelen değişiklikleri kontrol eden kişi ya da kişilerdir.
Üst yönetim kimlerden oluşur?
Üst yönetim birçok firmada sadece firma sahibi gibi düşünülse de aslında tek kişiden oluşmaz, üst yönetim bir ekibi temsil eder. Özellikle büyük organizasyonlarda CXX ile adlandırılan yönetim kadroları da üst yönetime dahildir. Küçük ölçekli aile şirketlerinde ise üst yönetimden kasıt “patron” dur. Aile şirketi çok ortaklı bir yapıya sahip ise bu durumda üst yönetim ekibi daha da kalabalıktır.
Bir kuruluşun hangi pozisyonlarının üst yönetim olduğuna dair belirlenmiş bir standart yoktur, böyle olmasına rağmen, üst yönetimle genellikle organizasyon sahipleri, yönetim kurulu, yöneticiler, başkan ve başkan yardımcıları kastedilir.
- Organizasyon Sahipleri: Organizasyon sahipleri, kuruluşun önemli bir bölümünü kontrolleri altında bulunduran kurucuları ve hissedarları içerir. Kurucular başlangıçta bir kuruluşu kuran kişilerdir ve bu nedenle, özellikle bir kuruluşun yaşamının erken dönemlerinde, genellikle kuruluş hakkında önemli kararlar alırlar. Hissedarlar genellikle yöneticilerin sahip olduğu güç, kuruluşun anayasasının değiştirilmesi ve kuruluş için mali tekliflerin gözlemlenmesi ve onaylanması gibi bir kuruluşun yönlerine karar verirler.
- Yönetim Kurulu: Yönetim kurulu, temsil ettikleri hissedarlara dayanarak bir kuruluş için kararlar alan bir grup temsilcidir. Genellikle kuruluşun parçası olduğu sektörde doğrudan deneyime sahiptirler ve kuruluşun yürüttüğü faaliyetlerin gözetimini sağlarlar. Bir yönetim kurulunun üstlendiği kararlar, diğer üst yönetim profesyonelleri tarafından ele alınan günlük kararlar yerine, genellikle uzun vadeli planlama ve hedeflerle ilgili kararlardır.
- Yöneticiler: Bir kuruluş içindeki en üst düzey günlük yönetim kademesidir. Sahipler için kâr yaratmak, bu karı artırmak ve verimliliği artırmak amacıyla kritik kararlar alırlar. Genel Müdür, İşletme Müdürü, Finans Müdürü, Kalite Müdürü vb. gibi müdürlük ya da direktörlük pozisyonları buna örnek olarak verilebilir.
- Başkan ve Başkan Yardımcısı: Bir kuruluşun başkanı ve başkan yardımcısı genellikle kuruluş içindeki farklı departmanlar arasında irtibatı sağlamaktan sorumludur. Bu pozisyonlar kuruluşun tek bir alanına odaklanmak yerine, kuruluşun üst düzey yönetiminin geniş bir yelpazesiyle iletişim kurabilir ve bilgi paylaşabilir. Ayrıca, kuruluşun ve günlük süreçlerinin en bütünsel görünümüne sahip oldukları için kuruluşun içindeki ve dışındaki paydaşlarla ve hissedarlarla doğrudan iletişim kurabilirler.
Üst yönetimin sorumlulukları nelerdir?
- Kuruluş için kaynak (işgücü, para, yazılım/donanım, makine, bina vb.) sağlamak,
- Kurumun kültürünü belirlemek ve bu kültürün pozitif yönde ilerlemesini sağlamak,
- Kuruluşun genel misyonunu desteklemek için bireyler ve kuruluş için iyileştirme süreçlerini teşvik etmek,
- Kuruluştaki tüm çalışana liderlik etmek,
- Yöneticilerin çalışanlarla etkileşime girmesi ve onları teşvik etmesi için prosedürler oluşturmak,
- Kuruluş için kârı en üst düzeye çıkarmak ve riski en aza indirmek amacıyla risk temelli karar alma mekanizmalarının uygulanmasını ve bunlara uyulmasını teşvik etmek,
- Kuruluşun mal ve hizmetlerini oluşturmak, test etmek ve pazarlamak için kullanabileceği uygun düzeyde kaynakları muhafaza etmek,
- Mükemmel kalitede ürün ve hizmetlerin önemini teşvik etmek ve kalite güvence ölçütlerinin etkin kullanımını sağlamak için kuruluşun tüm kademeleriyle iletişim kurmak,
- Genel kalite ve miktar hedeflerini belirlemek, bu hedefleri sağlamak için izlenecek prosedürleri tasarlamak ve tüm kuruluş için bu hedefleri aşmak için yöntemler oluşturmak.
Görüldüğü üzere üst yönetim, süreçlerin doğru ve verimli çalışabilmesi için gerekli altyapıyı hazırlayan, şirketteki kültürün pozitif olması için uğraşan, stratejik kararlar ile şirketin geleceğini planlayan konulara odaklanır. (Bkz. Stratejik Yönetim) Yani üst yönetim günlük rutin işlerden ziyade şirketin geleceğini ilgilendiren stratejik konulara odaklanır. Hal böyle iken süreç sahiplerinin, 2 yıl sonra yapılacak milyon dolarlık tesis yatırımı ile ilgilenen bir patronun karşısına geçip “depoda yangın tüpü yok, alalım mı?” ya da zaten çöpe atılacak bir malzeme için “bunu çöpe atalım mı” demesi oldukça garip olur değil mi?
Çok gereksiz detaylar için üst yönetimin rahatsız edilmesi, aslında süreç sahiplerinin ne kadar yetersiz olduğunu ya da yetersizleştirildiğini gösterir. (Bkz. Mikro Yönetim)
Şirketlerde yöneticilere düşen görev tepedeki kişiye doğru bilgi akışı sağlayarak süreçlerin sorunsuz işlemesini sağlamaktır. Her sorunu tepedeki kişi iletip sorunu onun çözmesini bekleyecekseniz siz neden o görevdesiniz, öyle değil mi?
Sevgilerimle,
Lean Teacher