Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi
Gıda güvenliği yönetim sistemi standardı diğer adı ile ISO 22000, müşteri gerekliliklerinin yanı sıra yürürlükteki yasal şartları da karşılayarak ürün ve hizmetleri tutarlı bir şekilde sunma yeteneğinizi geliştirecek bir gıda güvenliği yönetim sistemi için özel gereksinimler sağlayan bir standarttır.
ISO 22000 standardı, ISO 9001 de dahil olmak üzere diğer uluslararası yönetim sistemi standartlarıyla uyumlu olup mevcut yönetim sistemleri ve süreçleri ile entegre edilebilir bir yapıya sahiptir.
Gıda güvenliği ne demek?
Gıda güvenliği, tüketim noktasında gıdadan kaynaklanan tehlikelerin varlığı ve seviyeleri ile ilgilidir. Gıda güvenliği tehlikeleri gıda zincirinin herhangi bir aşamasında ortaya çıkabileceğinden, gıda zincirinde yeterli kontrol temel zorunluluktur. Bu nedenle gıda güvenliği, gıda zincirinde yer alan tüm tarafların ortak sorumluluğudur.
Gıda tedarikinde meydana gelebilecek hatalar ihlallere, kötü şöhrete, yetersiz beslenmeye, kalitesiz ürüne, kazancın azalmasına, insanların acı çekmesine, hatta hatta ölüme neden olabilir.
ISO 22000, gıda zincirindeki zayıf halkaları ortadan kaldırarak gıda kaynaklı tehlikeleri en aza indirgeyip gıda zincirinin güvenliğinin bütünlüğünü sağlamayı amaçlar.
ISO 22000 kimler için geçerlidir?
ISO 22000, gıda zincirinde doğrudan veya dolaylı olarak yer alan tüm kuruluşlar için geçerlidir. Gıda üreticilerinin yanı sıra ambalaj veya deterjan üreticilerini, temizlik hizmetleri tedarikçilerini, haşere kontrolünü veya endüstriyel çamaşırhane hizmetlerini kapsar.
Üretilen ürünlerin gıda güvenliği ve gıda güvenliği tehlikelerinin kontrolü kapsamında değerlendirilmesini sağlayan standart “çiftlikten sofraya gıda güvenliğini” sağlamayı hedefler.
ISO 22000 nasıl ortaya çıktı?
Sağlıklı ve güvenli gıdaların üretimi ve temini, sağlıklı beslenmenin en temel ve vazgeçilmez unsurudur. Tükettiğimiz gıdaların güvenliği ile ilgili endişelenmemize yol açan videoları zaman zaman sosyal medyada görüp hayretler içerisinde kalabiliyoruz.
Geçmişte, üretilen gıdaların nihai kontrolüne odaklanan kontrol sistemlerinin yeteri kadar etkili olmaması günümüzde güvenli gıda üretimi için hammaddeler, katkılar, yardımcı diğer maddeler ve ambalaj malzemelerinin üretiminden başlayarak tedarikçilerin seçimi ve değerlendirmesini, işletmeye kabulünü, üretim aşamalarını, son muhafaza ve sevkiyat dahil olmak üzere kontrol altında tutan bir yaklaşımın gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.
Uluslararası piyasalarda hemen her ülkenin gıda güvenliği ile ilgili standardının bulunması ve diğer ülkelerin birbirlerine uyum sağlamasındaki zorluk ve isteksizlik ise bu konuda uluslararası bir standardın hazırlanarak yayımlanması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.
Bu amaçla, Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) tarafından, ISO 22000 Standardı hazırlanmaya başlanmış, ilgili standart “ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri – Gıda Zincirindeki Tüm Kuruluşlar İçin Şartlar” adı ile uluslararası bir standart olarak 1 Eylül 2005 tarihinde yayımlanmıştır. Standardın uygulanmasını kolaylaştırmak için yayınlanmış olan kılavuz standartlar da mevcuttur.
Şu anda standardın 2018 yılında revize edilmiş versiyonu üzerinden belgelendirme yapılmaktadır.
ISO 22000 neyi amaçlar?
ISO 22000 standardının temel yaklaşımı, tüketicinin gıda kaynaklı hastalıklara maruz kalmaması için geliştirilmiş, gıda zinciri içerisindeki tüm prosesleri altyapı, personel ve ekipman gibi tüm etkileyenleriyle birlikte kontrol altında tutan önleyici bir sistemin kuruluşlarda uygulanmasını sağlamaktır.
ISO 22000 standardı, HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları) metodolojisi yardımıyla, güvenli üretim süreçlerinin planlanmasını, uygulanmasını, gözden geçirilmesini ve iyileştirilerek sürekliliğinin sağlanması için gerekli şartların yerine getirilmesini garanti altına alır.
Gıda güvenliği yönetim sistemi uygulamaları şunları kapsar:
- Üretim kontrolü,
- Ürün kontrolü,
- Ekipman kontrolü;
- Bakım ve genel hijyen uygulamaları,
- Personel ve ziyaretçi hijyeni,
- Taşıma, depolama, ürün bilgisi,
- Tedarikçi seçimi ve değerlendirmesi,
- Eğitim, iletişim.
Gıda güvenliği sistemi içerisinde periyodik kontroller, GMP denetimleri, iyi hijyen uygulamaları, pest kontrol önlemleri, temizlik uygulamaları, bakım ve bakım sonrası faaliyetler, acil durumlar ve tatbikatlar üzerinde titizlikle durulması gereken konulardır.
ISO 22000’nin kuruluşa faydası nedir?
ISO 22000 standardı kuruluşunuzun şunları yapmasını sağlar:
- İş ihtiyaçlarınıza ve beklentilerinize göre esnek, iyi tanımlanmış ve net bir çerçeve içinde bir gıda güvenliği yönetim sistemi oluşturmak ve uygulamak,
- Tüketiciler ve şirketiniz için gerçek riskleri belirleyerek bunlara odaklanmak,
- Gıda güvenliği performansını iyileştirmek,
- Gıda güvenliği ile ilgili yasal uyumluluğunu ve kurumsal gereklilikleri daha iyi karşılamak,
- Standarda göre belgelendirme yaparak ilgili taraflarla ortak bir dil konuşabilmek,
- Kurumsal yönetim, kurumsal sorumluluk ve finansal raporlama gereklilikleri kapsamında gıda güvenliği taahhüdünü doğru şekilde gösterebilmek.
Bu yazı ile gıda güvenliği konusuna kısa bir giriş yaptık, bu konu oldukça kapsamlı ve detaylı bir konu olduğundan yazıların da devamı gelecek 😊
Sevgiler,
Lean Teacher